Verkiezingsdag. Verwacht niet dat ik nu kan vertellen of de verkiezingen eerlijk en vrij waren. Dit zijn slechts aantekeningen van één waarnemer bij een aantal stembureaus.
Nieuws:
allAfrica.com
nieuws over Malawi uit (inter)nationale bronnen
Malawi Update
nieuwbrief van het Scottish Malawi Network (Edinburgh)
belangrijkste partijen: United Democratic Front (UDF) o.l.v. Bingu wa Mutharike Mgwirizano Coalition o.l.v. Gwanda Chakuamba Malawi Congress Party (MCP) o.l.v. John Tembo National Democratic Alliance (NDA) o.l.v. Brown Mpinganjira
Na 18 stembureaus ben ik onder de indruk. Het stemproces gaat bij alle 18 stembureaus volgens de regels. Als ik om half zes ’s ochtends bij het eerste bureau in Salima aankom, staat er al een rij van zeker een paar honderd mensen te wachten. En stemmen is hier een plechtige gebeurtenis. Bijna iedereen heeft zich er voor gekleed. Nog nooit zoveel jaren ’50 kostuums bij elkaar gezien.
Bij elk stembureau zijn er naast de officials zeker acht lokale monitors van politieke partijen en maatschappelijke organisaties die de hele dag bij hetzelfde bureau blijven.
Ik ben benieuwd of het ook zo vlekkeloos gaat in de rurale gebieden. Als ik een uur later bij een piepklein dorpje stop, word ik door de plaatselijke chief officer verwelkomd als een verloren zoon. Ik moet in het officiële dorpsboek schrijven en ik krijg een uitgebreide rondleiding bij het stembureau.
Deze meneer heeft echter wel enige kanttekeningen te maken. De meeste stemmers, en met name ouderen, hebben geen flauw idee hoe te stemmen. Kiezerseducatie was miniem volgens de chief officer en ouderen hebben moeite om de foto van de presidentiële kandidaten te linken aan een naam aangezien bijna niemand kan lezen of schrijven. Hoewel het volgens de officiële richtlijnen niet mag, worden deze kiezers in het hele traject begeleid. Tijdens mijn aanwezigheid altijd met een lokale waarnemer erbij.
“It gives me a really bad headache” zegt de chief officer, en hij heeft nog zeven uur te gaan.
Een probleem in de grotere plaatsen en in Lilongwe is dat de stembussen veel te klein zijn. Er wordt er maar één per stembureau uitgereikt, maar de opkomst is zo groot dat in een township in Lilongwe de doorzichtige bakken om twee uur al bol staan en de officials er met grote linealen in staan te stampen om ruimte te maken.
Ook het registreren wordt redelijk goed opgevangen. Bij alle stembureaus die ik vandaag heb bezocht werden drie verschillende lijsten gebruikt. Staat de kiezer niet op lijst twee, maar wel op lijst drie, dan mag hij of zij gewoon stemmen.
De extra stembiljetten die zijn gedrukt blijven een probleem. De rechtbank heeft de twee miljoen extra biljetten niet ontvangen en men is hier terecht erg bezorgd over.
Hoewel ik vandaag zo weinig mogelijk over politiek praat, beginnen veel mensen zelf over wat ze hebben gestemd en waarom. Ik krijg het idee dat als de regeringspartij, het UDF, op zaterdag als winnaar uit de stembus komt er iets serieus mis is gegaan bij het tellen van de stemmen.
De staatsradio begint nu al bulletins uit te zenden met de aankondiging dat iedere vorm van niet aanvaarden van de stemresultaten op gepaste wijze de kop in zal worden gedrukt.
Iedereen wacht vol spanning op de uitkomst die zaterdag wordt verwacht.
