Dr. Bart Wolf, kinderarts in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam, heeft samen met internist professor Piet Kager van het AMC, in december afgelopen jaar een bezoek gebracht aan de nieuwe Medische Faculteit van de Universiteit van Beira. Het doel van dit bezoek was om samenwerking tussen opleidingsziekenhuizen in Amsterdam en Beira op te zetten.
Beira Nieuwsbrief sprak met hem over zijn verblijf in Beira en de mogelijke samenwerkingsplannen die in dit oriënterend bezoek aan Beira centraal stonden.

Het ziekenhuis in Beira - wachten op de dokter

Wat heeft u precies in Beira gedaan?
Wolf: “Het was voor mij, als ex-tropenarts in Mozambique, een bijzondere ervaring om na 20 jaar weer in Beira te zijn. Beira heeft veel te lijden gehad onder de tien jaar durende burgeroorlog, heeft verschillende natuurrampen (overstromingen en droogten) gekend, en politiek gezien een minder prioritaire functie gehad dan de hoofdstad Maputo. De gezondheidszorg in Beira heeft zich hierdoor maar moeizaam kunnen ontwikkelen en heeft extra aandacht nodig.”

Omdat Bart zelf geruime tijd in Mozambique heeft gewerkt en het land dus goed kent wil hij zich voor de verbetering van de medische voorzieningen graag inzetten.

Maaike Blom, voormalig coördinator van de stedenband Amsterdam-Beira, heeft de Medische faculteit in Beira en de Amsterdamse ziekenhuizen met elkaar in contact gebracht.
Blom: “Ik ben samen met prof. Kager naar Beira gereisd om te praten met de mensen daar over hoe de kwaliteit van de geneeskunde opleiding van de Medische Faculteit in Beira te verbeteren, en om te onderzoeken waar de grootste kansen en obstakels liggen. Prof. Kager heeft daarbij bovendien gekeken op welke wijze wetenschappelijk onderzoek naar parasitaire ziekten (malaria) kan plaatsvinden en of er een (leer)laboratorium voor microbiologie kan worden opgezet.

Het doel van dit bezoek was ook om door concrete samenwerkingsprojecten een discussie tussen het centrale ziekenhuis van Beira en de Medische Faculteit op gang te brengen. Beide instellingen hebben baat bij een goede samenwerking. Enerzijds omdat dan het aanzien van het ziekenhuis zal stijgen indien het ziekenhuis zich een academisch ziekenhuis kan noemen en anderzijds omdat de Faculteit co-schapplaatsen met goede begeleiding in het ziekenhuis nodig heeft om haar artsen adequaat op te kunnen leiden.

Het is ruim twee jaar geleden dat de Medische Faculteit in Beira is opgericht, waardoor inmiddels zo’n 50 studenten uit Mozambique met de vier jaar durende basisopleiding geneeskunde zijn begonnen. De studenten krijgen probleemgestuurd onderwijs dat vergelijkbaar is met het onderwijs dat de studenten van de Medische Faculteit in Maastricht krijgen.

Over twee jaar, als de vierjarige basisopleiding achter de rug is, moeten de studenten co-schappen in het centraal ziekenhuis gaan lopen. Het probleem zit hem echter in het schreeuwend gebrek aan dokters in het centraal ziekenhuis, waardoor de toekomstige co-assistenten onvoldoende begeleid en gesuperviseerd kunnen worden.”

Welke rol kan Amsterdam spelen om de opleiding geneeskunde in Beira te verbeteren?
Wolf: “Wat we willen gaan doen is over twee jaar, dat wil zeggen in 2005, te starten met een gedegen supervisieprogramma voor de medicijnenstudenten in het centraal ziekenhuis van Beira.Voor deze supervisie zouden we ex-tropenartsen uit Nederland kunnen gebruiken die opleidingsgerichte taken kunnen uitvoeren. We willen dus in Nederland een groep ervaren internisten, kinderartsen, chirurgen en gynaecologen zoeken, die vroeger als arts in de tropen hebben gewerkt en bereid zijn om voor een bepaalde tijd (bijvoorbeeld twee maanden per jaar) en gedurende meerdere jaren co-assistenten in het centrale ziekenhuis willen begeleiden. Wij kunnen op die manier een concrete bijdrage leveren aan een betere en veiligere leeromgeving en bovendien indirect de kwaliteit van het ziekenhuis helpen verbeteren. Over een paar jaar kunnen de dan opgeleide jonge Mozambikaanse artsen ons werk overnemen.”

Belangrijk bij het sturen van ex-tropenartsen naar Mozambique is echter dat er een duidelijke taakomschrijving voor deze specialisten komt, waarbij onderwijs –en supervisie taken centraal moeten komen te staan. Deze ex-tropenartsen uit Nederland moeten, zoals Bart noemt “de handen op de rug houden” en niet zelf gaan dokteren zoals zij in het verleden wel hebben gedaan.

Over 4 jaar moet het dan mogelijk zijn dat de Medische Faculteit in Beira per jaar zo’n 25 nieuwe artsen aflevert, hetgeen gezien de enorme vraag naar artsen in Mozambique een flinke stap in de goede richting is.

Voor meer informatie hierover kunt u contact opnemen met Bart Wolf, kinderarts in het St. Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam (b.wolf@slaz.nl)