Geachte Rob Hof,
Zimbabwe beleeft roerige tijden. De bevolking wordt dagelijks geconfronteerd met intimidatie en politiek geweld, heeft geen toegang tot onafhankelijke media en moet vechten om te overleven. We waren dan ook erg blij dat er in NCRV Dokument, met het tweeluik Blanke Angst, aandacht besteed werd aan de schrijnende situatie in Zimbabwe.
Wat wij spijtig vonden, was dat de aandacht slechts één kant van de ontstane situatie betrof. Wij beseffen terdege dat geen enkele documentaire een volledig beeld kan geven van de situatie in een land. Echter, uw documentaire was een uitgelezen kans, om met meer aandacht voor de geschiedenis en achtergrond, het Nederlandse publiek inzicht te geven in wat er aan de hand is in Zimbabwe. Een kans die u voor een deel heeft laten liggen.
Het lot van de blanke boeren is natuurlijk vreselijk. Niemand verlaat graag na veertig jaar noeste arbeid erf en haard. Eraf gejaagd worden met geweld is nog erger en leven met de angst voor een aanslag op je leven is al helemaal verschrikkelijk. Gelukkig kunnen deze boeren, na jaren van een relatief voorspoedig bestaan in Zimbabwe, nog uitwijken naar landen als Nederland of Groot-Brittannië en hebben ze de financiële mogelijkheden om daar een nieuw bestaan op te bouwen in een stenen huis, met verwarming en iedere avond een voedzame maaltijd. Vandaar dat uw keuze om alleen te focussen op dit handje vol blanke boeren ons enigszins verbaast.
Het lot van de vele zwarte Zimbabwanen is heel anders. Zij worden evengoed of zelfs erger getroffen door de politieke terreur die is ingezet door Mugabe en zijn aanhangers. De landbezetters die de blanken verjaagden, hebben er óók voor gezorgd dat honderdduizenden landarbeiders ontheemd raakten. Zij hebben geen enkele inkomstenbron meer en zijn aangewezen op (gepolitiseerde) voedselhulp. Over hen leren we in uw documentaire nauwelijks iets.
Ook leert de kijker niet dat Mugabe zich de eerste vijftien jaar van zijn presidentschap helemaal niet interesseerde voor landhervormingen. Pas toen hij zijn politieke steun dreigde te verliezen, begon hij zijn racistische anti-neokoloniale retoriek. Die retoriek lijkt te werken, als je ziet hoe u uw documentaire heeft gemonteerd: alsof het probleem daadwerkelijk gaat om zwart tegen wit.
Het Nederlands instituut voor Zuidelijk Afrika (NiZA) nodigt u graag hartelijk uit om eens langs te komen bij NiZA om meer te horen over Zimbabwe. We hebben vele ideeën voor interessante nieuwe documentaires, die de kijker inzicht geven in de complexiteit van wat er aan de hand is. Graag brengen we u in contact met de mensen in het land zelf, die ons van informatie voorzien, en via hen met de Zimbabwaanse bevolking.
U zult dan veel zwarte Zimbabwanen treffen die goed kunnen beargumenteren wat er mis is in het land en genuanceerde kritiek leveren op Mugabe. Niet alleen omdat zijn beleid zo naar uitpakt voor de blanke Nederlanders die worden verdreven van hun mooie landgoed. Maar omdat zijzelf dagelijks urenlang in de rij staan voor eerste levensbehoeften als meel, olie, suiker en brandstof, omdat zij geen medicijnen kunnen kopen, omdat zij de producten die er zijn, niet meer kunnen betalen vanwege de torenhoge inflatie, omdat zij gediscrimineerd en geïntimideerd worden, omdat zij zijn afgesloten zijn van onafhankelijke media, omdat zij zonder reden worden opgepakt en gemarteld en omdat voedselhulp hen wordt ontzegd, omdat zij tot de politieke oppositie behoren.
We sturen een cc van deze brief naar de ncrv-gids, in de hoop dat die (een deel van) deze brief opneemt als ingezonden brief. We zien uw telefoontje graag tegemoet.
Met vriendelijke groet,
Hille Takken (persvoorlichter) en Wiep Bassie (coördinator Zimbabwe Watch)
Nederlands instituut voor Zuidelijk Afrika
Postbus 10707
1001 ES Amsterdam
Telefoon: 020 520 6210
Fax: 020 520 6249
www.niza.nl, www.zimbabwewatch.org
