Is het misplaatste naďviteit die de Afrikaanse staten ten toon spreiden of is men echt zo slecht geďnformeerd? De afgelopen jaren hebben verschillende organisaties, zowel internationale NGO’s als Zimbabwaanse mensenrechtenorganisaties, er bij verschillende internationale bijeenkomsten op gewezen dat de situatie in Zimbabwe met de dag slechter wordt en dat dit een grote impact kan hebben op de rest van Afrika.
Tijdens de Joint Parliamentary Assembly in Rome was er in elk geval geen gebrek aan informatie. Slechts enkele uren voor het Zimbabwe debat waar de ZANU-PF delegatie sprak informeerden de leden van de Crisis Coalition (een overkoepelende organisatie van Zimbabwaanse NGO’s) en het Zimbabwe Human Rights NGO Forum (een overkoepelende organisatie van Zimbabwaanse mensenrechtenorganisaties) de verschillende Afrikaanse parlementsdelegaties uitgebreid over de nijpende situatie in Zimbabwe.
De meeste Afrikaanse regeringen zijn dus goed op de hoogte van de mensenrechtensituatie, de economische crisis, de voedselcrisis, het verbieden van onafhankelijke media, het terroriseren van de eigen bevolking, het frustreren van de onafhankelijke rechtsorde, het misbruiken van de grondwet, etc, etc. Waarom willen de Afrikaanse staten de Zimbabwaanse regering dan niet wijzen op hun verantwoordelijkheid om zich te houden aan nationale, continentale en internationale verdragen en afspraken?
Een aantal redenen werden pijnlijk duidelijk tijdens de EU-ACP JPA (Joint Parliamentary Assembly). De brotherhood of African Nations is nog steeds erg sterk. De SADC landen zullen elkaar niet snel afvallen. Er is een sterke onderlinge verbondenheid door het gezemenlijke koloniale verleden. Europa (en in het bijzonder het Verenigd Koninkrijk) wordt nog steeds gezien als een koloniale macht die zich bemoeit met wat de Afrikaanse staten zien als een interne aangelegenheid. De ondiplomatieke manier van opereren van het Verenigd Koninkrijk helpt mee aan dit idee.
Vandaar de grote noodzaak voor Zimbabwaanse maatschappelijke organisaties om zich te manifesteren bij internationale bijeenkomsten als de mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties de African Commission on Human and Peoples’ Rights en de verschillende EU-Afrikaanse overlegorganen.
Daarnaast zijn onvrije en oneerlijke verkiezingen en mensenrechtenschendingen geen onbekend verschijnsel in de regio. Het zou hypocriet zijn van de regionale staten Zimbabwe te veroordelen op onvrije verkiezingen, terwijl het er in de eigen staat niet beter aan toe gaat.
Toch zijn er op het Afrikaanse continent landen die zich steeds kritischer opstellen als het gaat om Zimbabwe, zoals Kenia, Senegal, Oeganda, Sierra Leone en Rwanda.
Ook Zuid-Afrika kan het zich niet langer veroorloven om zich te verschuilen achter stille diplomatie. De economische crisis begint invloed te krijgen op Zuid-Afrika, het aantal vluchtelingen uit Zimbabwe neem toe en ook het slagen van NEPAD hangt mede af van de houding die Zuid-Afrika inneemt ten opzichte van Zimbabwe.
Tijdens internationale bijeenkomsten als de ACP-EU JPA en de mensenrechtencommissie worden resoluties op Zimbabwe nog steeds en masse geblokkeerd door de Afrikaanse Naties. Zimbabwaanse organisaties vinden echter steeds vaker de weg naar deze bijeenkomsten en werken steeds meer samen met internationale organisaties als Amnesty International, de International Bar Association, Zimbabwe Watch en Article 19 om een efficiënte lobby neer te zetten. Afgelopen week kwamen een aantal internationale organisaties en een aantal Zimbabwaanse maatschappelijke organisaties samen om de gezamenlijke lobby efficiënter te regelen. Er werd onder andere gesproken over hoe de instanties van de verschillende internationale organisaties, zoals bijvoorbeeld de special rapporteurs van de mensenrechtencommissie, goed kunnen worden benut. De gezamenlijke lobby geeft de Zimbabwaanse bevolking een eigen stem in de internationale fora. Pas als de Afrikaanse staten met duidelijke stem laten horen dat het geduld met het dictatoriale regime in Zimbabwe op is, kunnen er politieke en sociaal-economische verandering komen. Het is slechts een kwestie van tijd, dat dit tijdens de laatste EU-ACP meeting nog niet gebeurde.
Zimbabwe Watch is een onafhankelijk samenwerkingsverband van Nederlandse NGOs, die verontrust zijn over de huidige situatie in Zimbabwe en willen bijdragen aan de zo spoedig mogelijke totstandkoming van een democratisch Zimbabwe, dat internationale mensenrechtenverdragen respecteert.
