Diamantencampagne Fatal Transactions succesvol

De internationale campagne tegen conflictdiamanten Fatal Transactions is sinds mei j.l. in een stroomversnelling geraakt. Een belangrijk doel: er voor zorgen dat er geen 'bloeddiamanten' verkocht worden om wapens te kunnen kopen, komt steeds dichterbij. Wat is er recent gebeurd?

 

1

De regeringen van Zuid-Afrika, Namibië en Botswana vreesden dat alle diamanten in een kwaad daglicht zouden komen te staan en zaten met een groot dilemma. Enerzijds willen zij hun solidariteit tonen met de burgerbevolking in landen zoals Angola, de Democratische Republiek Congo en Sierra Leone, waar diamantopbrengsten de meest gruwelijke oorlogen in stand houden. Anderzijds zijn ze als diamantproducerende landen afhankelijk van de export. In mei hebben ze experts bij elkaar geroepen om tot een oplossing te komen. In opeenvolgende conferenties in Kimberley (Zuid-Afrika), Luanda en Londen zijn voorstellen gedaan om de gehele markt te reguleren en zo diamanten waar bloed aan kleeft effectief te weren. Een studie van Fatal Transactions partner Global Witness heeft hier de aanzet toe gegeven. Belangrijk element is, dat voortaan documenten aan moeten geven waar de stenen gedolven zijn.

2

In Antwerpen werd in juli het tweejaarlijks, door de industrie georganiseerde, Wereld Diamant Congres gehouden. Hier kwamen de belangrijkste overkoepelende organen van de diamantverwerkende industrie (IDMA) en van alle grote diamanthandelaren (WFDB) met een voorstel tot regulering van de handel door middel van een wereldwijd certificatiesysteem. De uitspraken en voorstellen van het hierboven beschreven 'Kimberley process' waren een belangrijke drijfveer tot dit opmerkelijke resultaat. Opmerkelijk, omdat met name de diamanthandel een vrij traditioneel en ondoorzichtig geheel van familiebedrijven is, waar hande-laren nog op hun woord worden geloofd. De invoering van een certificaat dwingt de sector tot radicale veranderingen.

Deze voorstellen betekenen een enorme doorbraak en een eerste grote stap op weg naar het effectief van de markt bannen van conflictdiamanten.

Identificatie is mogelijk

Global Witness heeft vorig jaar een rapport uitgebracht over de mogelijkheden om de herkomst van de diamanten te kunnen identificeren. In het rapport 'Conflict Diamonds' staan voorstellen om certificatie in te voeren en de handel goed onder controle te houden. Het rapport heeft zowel bij producerende landen als bij belangrijke verhandelende en consumerende landen grote weerklank gevonden. De voorstellen worden momenteel uitgewerkt tot een keten van garanties, om te voorkomen dat diamanten, die door krijgsheren gebruikt worden voor de aanschaf van wapens, bij de plaatselijke juwelier terechtkomen. Op de certificaten wordt straks ook de plaats waar de steen is gedolven aangegeven.

Garanties

Het is nu zaak dat de regeringen en de industrie hun krachten bundelen en komen tot uitgewerkte voorstellen die praktisch uitvoerbaar zijn. De eerste aanzet hiertoe wordt in september verwacht. NiZA en haar partners binnen Fatal Transactions zullen deze ontwikkelingen uiteraard op de voet blijven volgen en aandringen op een snelle en effectieve uitvoering van een onafhankelijk en goed georganiseerd controlemechanisme. Toezicht op de door certificaten gereguleerde handel door een onafhankelijk orgaan waarin regeringen, de industrie en maatschappelijke organisaties vertegenwoordigd zijn, is noodzakelijk. De deelname van ter zake kundige maatschappelijke organisaties in zo'n orgaan is van belang om de geloofwaardigheid voor het publiek te garanderen.

Genoeg werk dus nog voor NiZA en haar partners, en niet alleen op het gebied van lobby. Publieksactiviteiten die er toe leiden dat consumenten een bewuste keuze maken door te vragen om conflictvrije diamanten, zullen de industrie blijvend onder druk zetten om de handel in besmette stenen stop te zetten.