Uitwisseling

Media en Vrijheid van Meningsuiting

NiZA ondersteunt talloze projecten die door onze partnerorganisaties worden aangedragen en onderstaande doelstellingen als uitgangspunt hebben. Tegelijkertijd haalt NiZA de banden aan met diverse zusterorganisaties die zich met media of zuidelijk Afrika bezighouden.
De doelstellingen van het mediasectorplan zijn:

• Bevorderen van de vrijheid van pers en de vrijheid van meningsuiting.
• Verbeteren van de kwaliteit van de media.
• Bevorderen van de verscheidenheid en pluriformiteit.
• Bevorderen van de toegankelijkheid van de media voor zoveel mogelijk mensen.
• Verbeteren van de economische situatie van media-instellingen.

Projecten uit het NiZA-fonds

De donateursgelden uit het NiZA-fonds voor het mediaprogramma werden in 2000 onder andere ingezet voor de volgende projecten:

• Jaarlijkse uitreiking van de John Manyararaprijs voor onderzoeksjournalistiek. De eerste uitreiking vindt plaats op World Press Freedom Day, 3 mei 2001, in Windhoek, Zuid-Afrika.
• De HIV HOP-uitwisseling: hoe verspreid ik de boodschap 'veilig vrijen' aan jongeren. Inderdaad, met hiphop-muziek.
• Ondersteuning van het blad Mediawatch dat Zuid-Afrikaanse media permanent volgt en vrouwvijandige uitlatingen aan de kaak stelt.

Geplande activiteiten 2001

NiZA zal in 2001 opnieuw vele projecten in zuidelijke Afrika steunen die (een van de) vijf doelstellingen van het mediasectorplan als uitgangspunt hebben. Geld uit het NiZA-fonds investeren we in (pilot-)projecten op het gebied van voorlichting in Nederland en twinning (ondersteunen van uitwisseling; netwerkopbouw). Ook zal de samenwerking met mediaorganisaties in Nederland verder worden uitgebouwd.

Economische Betrekkingen

Voor het programma Economische Betrekkingen stond het jaar 2000 in het teken van beleidsontwikkeling. Economische Betrekkingen richt zich op drie centrale thema's:

• Handelspolitiek tussen zuidelijk Afrika en de Europese Unie c.q. Nederland.
• Conflictgerelateerde handel.
• Schulden en ontwikkeling.

Handelspolitiek

	De container-terminal in de haven van Kaapstad, Zuid-Afrika. [Foto: © Rob Nelisse]

In zuidelijk Afrika blijkt een grote behoefte te bestaan aan capaciteitsversterking en deskundigheidsbevordering op het gebied van Economic Justice, dat zowel handels- als schuldvraagstukken omvat. Ook is er grote bereidheid tot samenwerking met lobbyorganisaties in het Noorden.
In 2001 zal NiZA technische assistentie verlenen aan NACOBTA (Namibia Community Based Tourism Association) in Namibië, om te assisteren bij toeristische productontwikkeling. Voor de tweede helft van 2001 zal NiZA een publicatie presenteren over de gevolgen voor zuidelijk Afrika van het Cotonou-handelsverdrag tussen de EU en ACP-landen.

Conflictgerelateerde handel

In 2000 heeft NiZA zich op het terrein van de conflictgerelateerde handel in zuidelijk Afrika geconcentreerd op de campagne Fatal Transactions. Voor 2001 is een publicatie gepland onder de werktitel Handel en Wandel van Conflicten: Facts & Figures, met een speciale focus op Angola, de Democratische Republiek Congo, Namibië, Zuid-Afrika en Zimbabwe. Deze publicatie wordt gekoppeld aan een publieksbijeenkomst.

Schulden en ontwikkeling

In het programma Economische Betrekkingen blijft de komende jaren de schuldenkwestie centraal staan. Verschillende activiteiten zijn gepland op het terrein van voorlichting en bewustwording rond de apartheidsschulden en schuldentribunaals in zuidelijk Afrika en het Highly Indebted Poor Countries-proces. NiZA streeft ernaar om in de tweede helft van dit jaar een informatieve publicatie uit te brengen over de stand van zaken rond het HIPC in zuidelijk Afrika en de rol van maatschappelijke organisaties daarin.

Fatal Transactions, de internationale campagne tegen conflictdiamanten De burgeroorlogen in Angola, Sierra Leone en de Democratische Republiek Kongo worden gefinancierd door de illegale verkoop van diamanten. Nelson Mandela verwoordde de angst van regeringen in het Zuiden dat Fatal Transactions de legale handel in diamanten zou verpesten. Dankzij onze campagne kwam het in 2000 toch tot onderhandelingen tussen regeringen en de diamantindustrie over controlemiddelen.

Mensenrechten

Het Mensenrechtenprogramma richt zich het komende jaar op twee aandachtsgebieden. In de eerste plaats activiteiten bedoeld voor promotie en juridische bescherming van burger- en politieke rechten. Het tweede aandachtsgebied binnen het Mensenrechtenprogramma betreft vredesopbouw, nationale verzoening en conflictpreventie. NiZA wil met name de interne en regionale initiatieven gericht op vrede en verzoening ondersteunen, door te lobbyen bij de Nederlandse en de internationale politiek.

Ook zal in het nieuwe sectorprogramma Mensenrechten aandacht worden besteed aan speciale groepen, zoals vrouwen, vluchtelingen, gehandicapten, HIV-positieven en kinderen. Deze groepen zijn bijzonder kwetsbaar voor mensenrechtenschendingen.

Enkele voorbeelden van initiatieven van het afgelopen jaar:

• Als de rechten van Afrikaanse burgers worden geschonden, kunnen zij een beroep doen op het Afrikaanse Mensenrechten Handvest (African Charter for Human and Peoples Rights). Maar in de praktijk weten burgers vaak niet eens wat hun rechten zijn, laat staan hoe zij de naleving daarvan kunnen afdwingen. Met financiële steun van NiZA is een twee weken durende workshop georganiseerd voor niet-gouvernementele organisaties in zuidelijk Afrika. Het doel van de workshop was om deelnemers beter bekend te maken met de Afrikaanse Commissie en hoe deze functioneert.
• In Malawi, Zambia en Zuid-Afrika heeft NiZA projecten ondersteund gericht op de participatie van vrouwen als kiezers en als kandidaten in de landelijke en lokale politiek.