Development Workshop (DW) was in 1981 de eerste internationale niet gouvermentele organisatie in Angola. De overheid nodigde DW indertijd uit om assistentie te verlenen bij de water- en sanitaire infrastructuur. Intussen is het programma enorm uitgebreid. DW opereert al twintig jaar voornamelijk in de twee grootste steden Luanda en Huambo, waar de meeste vluchtelingen zitten.
Graven
Development Workshop begon in 1997 in Huambo te werken. Er zijn sinds het begin van de oorlog een miljoen vluchtelingen in de omstreken van Huambo gearriveerd. DW’s grootste projecten in Huambo zijn het graven van waterputten en het bouwen van scholen.
Ook de fabriek Mubella waar houten schoolbanken gemaakt worden en het ‘Community Publishing’ project zijn omvangrijke projecten. Bij DW wordt de nadruk gelegd op samenwerking en betrokkenheid van de leefgemeenschappen. De organisatie heeft zich altijd op ontwikkeling toegespitst.
De gemeenschap graaft zelf de waterputten in de vluchtelingenkampen, daarna worden ze door watercomitees uit de gemeenschap beheerd. Alleen wanneer er door rotsige ondergrond geen put gegraven kan worden, komt er een boor aan te pas. De leider van het waterproject, Tino Mando, verkiest het handmatig graven van een put, “omdat dat de betrokkenheid van de gemeenschap vergroot”.
Umbundu handleidingen
De inwoners van Huambo hebben jaren lang in afzondering geleefd. Kranten, communicatie met de buitenwereld en bibliotheken waren een ‘luxe’ waar ze geen deel aan hadden. Toen Huambo begin jaren ’90 twee jaar lang door rebellentroepen werd bezet, kon niemand naar school.
De huidige projectleider Julio Quintas van ‘Community Publishing’ begon als bewaker bij Development Workshop. Het viel DW’s directeur in Huambo op dat hun bewaker voortdurend aan het lezen was en dat mensen vaak naar hem kwamen vragen. Bij navraag bleek Quintas leraar te zijn, maar daarmee kwam hij niet rond. Daarom kwam hij als bewaker bijverdienen. Quintas kreeg de kans als assistent van het Community Publishing project te werken. Twee jaar later volgde de promotie tot_projectleider, door zijn talent en opvallende band met de bevolking.
Het Community publishing project groeide met steun van Kathy Bond Stewart (zie ook: ACPDT die door NiZA als consultant werd uitgezonden. Er werd een grootschalig onderzoek in het leven geroepen naar de volkstaal Umbundu. “De woorden die ons volk in de hoogvlakte eigen zijn”, zoals Julio Quintas zegt.
Drie maanden lang zat een Angolees team bij de Umbundu leefgemeenschappen in Huambo en noteerde duizenden woorden. Uit die woordenlijst is een selectie gemaakt om Umbundu handleidingen te produceren, de allereerste om te leren lezen en schrijven in Umbundu. Het project is door het ministerie van onderwijs genomineerd voor deelname aan een wedstrijd voor de productie van deze handleiding op nationaal niveau. In maart 2002 werd het nieuwe schooljaar ingeluid in acht leefgemeenschappen, met 33 onderwijzers en 960 volwassen studenten.
Misvieringen
Jarenlang waren er geen kranten in Huambo, totdat DW’s Community Publishing anderhalf jaar geleden met de redactie en uitgave van een lokale krant ‘ONDAKA’ begon. ONDAKA is Umbundu voor ‘ons woord’. In het begin ging het team op zoek naar nieuws in de leefgemeenschappen rondom Huambo, nu glijden de artikels en brieven bij de redactie in de bus.
Sinds het vredesproces durft men meer te zeggen, men roept de overheid openbaar op het matje en er wordt om investeringen gevraagd. De bijdrages voor ONDAKA worden ook steeds pikanter, men is niet langer bang de vinger te wijzen naar onrechtvaardigheid. Ze komen ook trots melden dat “ONDAKA tijdens misvieringen wordt voorgelezen”. De oplage van de laatste ONDAKA was 399.
Op weg naar vrede
Op 22 februari 2002 werd de Angolese rebellenleider Jonás Savimbi door regeringstroepen vermoord. Sinsdien is alles in een stroomversnelling terecht gekomen. Een Angolese collega die in Luanda werkt, maar oorspronkelijk uit Huambo komt, zei onlangs blij: “Tijdens het eerstkomende lang weekend rij ik met de auto naar Huambo”. Dat kon tijdens de oorlog om veiligheidsredenen een hele tijd niet.
Maar er is nog een lange weg te gaan. Volgens een studie van Development Workshop associeren Angolezen het begrip ‘vrede’ met werkgelegenheid, onderwijs voor hun kinderen en een uiteindelijke veilige terugkeer naar het binnenland. De huidige infrastructuur en werkgelegenheid beantwoordt nog niet aan die verwachtingen. Velen zien het ondertekende vredesakkoord daardoor nog niet als ‘echte vrede’.
====
Margrit Coppé, Belgisch-Portugese fotografe, grafisch ontwerpster en webdesigner werkt sinds februari 2000 voor Development Workshop Angola.
Meer informatie:
Development Workshop
C.P. 3360 Luanda
Rua Rei Katyavala 113
Luanda (Angola)
Tel: (244 2) 44 83 71 / 77 / 66
Fax : (244 2) 44 94 94
www.dw.angonet.org
‘Angola-Stories for trees’ Redactie: Margrit Coppé en Fergus Power, uitgegeven door Development Workshop. Zie ook: www.storiesfortrees.net
