Het rapport wordt tegelijk gepresenteerd met de transparantiebenchmark van het Ministerie van Economische zaken. Deze benchmark bekijkt de transparantie van bedrijven op basis van hun jaarverslagen.
De onderzoekers van het rapport stellen dat dergelijke overheidsinitiatieven te kort schieten bij het stimuleren van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Het MVO-platform is het netwerk van Nederlandse maatschappelijke organisaties dat zich inspant voor verantwoorde praktijken in het bedrijfsleven wereldwijd.
Het nieuwe rapport van het MVO-platform laat zien dat productieketens veelal ondoorzichtig zijn. Duurzaamheidsinformatie waarop consumenten en afnemers hun aankopen kunnen baseren ontbreekt, blijkt onvolledig, of mogelijk onbetrouwbaar. Het MVO-platform pleit daarom voor een harde hand van de overheid als het gaat om transparantie.
Dit zou bijvoorbeeld kunnen in de vorm van een wet openbaarheid van productie en ketens (WOK). De Consumentenbond presenteerde in 2002 een conceptwet hiervoor. Deze wet zou consumenten en maatschappelijke organisaties een instrument geven om ketentransparantie af te kunnen dwingen.
In de vandaag gepresenteerde transparantiebenchmark van het Ministerie van Economische Zaken staat transparantie op bedrijfsniveau centraal. Hierbij wordt niet gekeken naar transparantie over herkomst en sociale, ecologische en economische belasting van producten. Transparantie op bedrijfsniveau zoals gepresenteerd in jaarverslagen, geeft meestal onvoldoende handelingsperspectief bij aankoop van producten.
Dat blijkt ook uit dit onderzoek: verschillende producten van éénzelfde bedrijf kunnen verschillend scoren als ze langs een duurzaamheidsmeetlat worden gelegd. Bedrijven in ketens als voeding, consumentenelektronica en kleding zijn, op verzoek van maatschappelijke organisaties en na enig aandringen en druk, best bereid om open te zijn over hun productieketens. De verschafte informatie is echter zelden voldoende om de vraag te kunnen beantwoorden onder welke specifieke omstandigheden een product vervaardigd is als het gaat maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit terwijl bedrijven soms wel degelijk over dergelijke informatie beschikken.
Naar aanleiding van het rapport organiseerde het MVO-platform in samenwerking met De Balie op 7 december 2006 het debat "Hoe transparant is jouw regenjas". De resultaten van het onderzoek dienen als basis voor een discussie tussen politici, ambtenaren, bedrijven en consumenten.
Noot voor de redactie: Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:Sanne van der Wal (s.vanderwal@somo.nl, 0613725120) of Gemma Crijns (g.crijns@somo.nl). Tel: 020 6391291
Het rapport Zicht op duurzaamheid? Transparantie in productieketens onderzocht is verkrijgbaar bij het MVO-platform en te downloaden op de website van het MVO-platform of hier. www.mvo-platform.nl. Het rapport is een bundeling van de bijdragen van vijf maatschappelijke organisaties: Consumentenbond (CB), FairFood (FF), Landelijke India Werkgroep (LIW), Nederlands Instituut voor Zuidelijk Afrika (NiZA) en de Schone Kleren Kampagne (SKK). Zij onderzochten de transparantie van de productieketens van uiteenlopende consumentenproducten zoals regenjassen, chocolade, mp3 spelers, edelstenen en grafstenen. SOMO, Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen, verzorgde de inleiding en een analyse van de bevindingen van de vijf verschillende casussen.
Voor meer informatie over het debat in de Balie zie: www.debalie.nl of www.mvo-platform.nl.
Centre for research on Multinational CorporationsKeizersgracht 1321015 CW Amsterdam. Tel:+31 (0)20 6391291.
Fax:+31 (0)20 6391321info@somo.nl
