"Het transitieproces zal nutteloos blijken zolang men het fundamentele onderliggende probleem van het Congolese conflict niet aanpakt, te weten de ongelijke toegang tot lokale economische bronnen. Deze bronnen worden in toenemende mate gemonopoliseerd door lokale politiek-militaire elites, met groeiende uitsluiting van de bevolking tot gevolg." stellen de wetenschappers Koen Vlassenroot en Timothy Raeymaekers in hun onderzoek ‘Conflict and Social Transformation in Eastern DRCongo’. Deze studie wil een sterk pleidooi houden voor de integratie van lokale dynamieken in het huidige transitieproces.
Een van de belangrijkste conclusies van hun onderzoek, gebaseerd op veldstudies in verschillende plaatsen in Oost-Congo is dat de maatschappij ten gevolge van de oorlog een aantal belangrijke transformaties heeft ondergaan. Deze transformaties hebben ondermeer geleid tot een verregaande criminalisering van de lokale samenleving. Binnen die samenleving loopt iedereen het risico elkaars vijand te worden, beïnvloedt het gedrag van rebellen en criminelen hele gemeenschappen en clans die daardoor tegenover elkaar komen te staan in hun strijd om de schaarse middelen. Traditionele vormen van solidariteit zijn vervangen door een sterk geïndividualiseerde strijd om overleven.
"Dé boodschap die de oorlog en de transitie in Congo hebben gegeven is dat geweld werkt. Als men niet met een duidelijk antwoord komt, zal de bevolking de negatieve effecten nog lang voelen." De auteurs zien mogelijkheden in het verbeteren van de levensomstandigheden van de Congolese bevolking door de consistente exploitatie van Congo’s rijkdommen door een kleine machtige elite te doorbreken. Zij doen hiertoe concrete aanbevelingen op het gebied van rurale hervormingen, de mijnensector en economische integratie.
Dit boek toont eens te meer aan hoe belangrijk het is om rekening te houden met lokale omstandigheden, juist ook als ondernemer. Op 29 juni wordt in de Tweede Kamer de beleidsnota 'Ondernemen in conflictgebieden' behandeld. Dit zou moeten resulteren in een beleid dat kwaadwillende bedrijven aanpakt en goedwillende bedrijven helpt zich in te zetten voor vrede en stabiliteit, óók in Congo. Als opwarmer voor dit Kamerdebat wordt het boek van de Gentse onderzoekers op 29 juni om 13.30 uur als petitie aangeboden aan de parlementaire commissies van Buitenlandse Zaken en Economische Zaken.
Voor vragen en/of opmerkingen kunt u contact opnemen met:
Herlinde Gerrits - NiZA Fatal Transactions, tel. 020 - 520 62 10, www.niza.nl of www.fataltransactions.nl
De campagne Fatal Transactions, waaraan zowel Novib als NiZA deelnemen, wil de handel van grondstoffen waarmee oorlogen worden gefinancierd beëindigen. De natuurlijke rijkdom van Afrikaanse landen zou juist ten bate moeten komen van de bevolking in het proces van wederopbouw en ontwikkeling.
