“Iemand moet het volk beschermen tegen de overheid”

De civil society, oftewel het ’maatschappelijk middelveld’, speelt een belangrijk rol in de Zambiaanse samenleving. Door op te komen voor mensenrechten, door verkeerd beleid aan de kaak te stellen en door de gaten te dichten die de overheid laat vallen.

De grootste groepering is Oasis Forum, dat wordt gevormd door belangrijke civil society groepen, kerkelijke groepen en juridische organisaties. De kritische houding en invloed van Oasis is de overheid vaak een doorn in het oog, maar een poging om de organisatie in de ban te doen liep in 2004 op niets uit. Oasis is te sterk verankerd in de samenleving.

Bisschop Paul Mususu is medeoprichter van Oasis Forum. Hieronder een kort gesprek met hem uit het maandblad van HIVOS, Hivos Magazine september 2006:
‘Vrees, woede en hoop’

Bisschop Paul Mususu

Vrees
Eind 2006 kiezen de Zambianen een nieuwe president. Paul Mususu staat niet te juichen. Hij vreest het ergste. In Zambia lijkt misbruik van de grondwet door staatshoofden gewoongoed.
“Telkens als hier een nieuwe president komt, verandert de grondwet ten gunste van die president. Oasis Forum verzet zich daartegen door rechtszaken aan te spannen tegen de overheid. Wij zetten ons in voor een goede, stabiele wetgeving. Eén die voor alles het volk dient.”

Woede
Afgezien van een rijke bovenlaag, lijden de meeste Zambianen onder het regeringsbeleid van president Levy Patrick Mwanawasa. Onderwijs is geen recht. Vrijheid van meningsuiting een farce. Veel geld gaat direct naar verkiezingscampagnes. Paul Mususu: “Dat is geld dat in gezondheidszorg geïnvesteerd zou moeten worden. In Aidsbestrijding. In scholen. Leraren zijn vaak slecht, niet gemotiveerd en de helft van de tijd afwezig. Privé-scholen zijn wel goed, maar te duur voor het gros van de bevolking. Wat ik om me heen zie maakt me zo kwaad, dat ik gemotiveerd blijf om door te gaan. Ik word gedreven door woede.”

Hoop
Bisschop Mususu noemt zichzelf graag een ‘vrijheidsstrijder’. “Die term stamt uit de koloniale periode. Ik denk dat we vandaag de dag een nieuw soort vrijheidsstrijder nodig hebben. Eén die het volk beschermt tegen de overheid. Niet alleen in Zambia; in heel Afrika. Ik zou willen dat er heel veel Mandela’s waren. Soms voel ik me hulpeloos en gefrustreerd.
Maar ik ken de kracht van het volk. Misschien dat er niet snel verbetering komt. Maar dat kan de ideeën van de Zambianen niet stoppen. Er komt een dag dat we een goede grondwet krijgen.”

printversie

Op de EVS Afrikadag vond een door NiZA en HIVOS georganiseerde workshop plaats: 'Zambia: more participation in a better democracy' Sprekers waren bisschop Paul Mususu en Robby Shabwanga. Lees het verslag van de workshop: Zambia’s democracy depends on the goodwill of the executive