In 1960 wordt Congo onafhankelijk van België met Patrice Emery Lumumba als eerste minister en Joseph Kasa Vubu als ceremonieel president.

Lumumba

Als heel snel ontstaan problemen: onenigheid over de te volgen koers, muiterijen in het leger, bemoeienis van Westerse landen en een afscheiding, met steun van België, van de mineraalrijke provincie Katanga.

Lumumba wordt als premier ontslagen.
Hij probeert te vluchten, maar wordt gepakt door troepen van de legerchef Mobutu. Uiteindelijk wordt Lumumba vermoord in aanwezigheid van Belgische officieren, en met medeweten van de CIA. Sindsdien wordt Lumumba gezien als martelaar en nationalistisch symbool als slachtoffer van het neo-kolonialisme.

In 1965 grijpt Mobutu de macht. Hij verandert de naam van het land in Zaïre en heeft de steun van de Verenigde Staten (VS) en België. Het land fungeert als springplank voor operaties tegen het door de Sovjetunie gesteunde Angola. Mobutu Sese Seko heerst als een dictator en gebruikt Zaïre als een persoonlijk wingewest.

Mobutu

Na het einde van de Koude Oorlog wordt Zaïre minder interessant voor de VS. En wanneer in 1997 buurland Rwanda Zaïre binnenvalt in de jacht op extremistische Hutu-milities, is dat hét sein voor anti-Mobutu rebellen. Binnen korte tijd nemen ze de hoofdstad Kinshasa in, installeren Laurent Kabila als president en veranderen de naam in de Democratische Republiek Congo.

De problemen zijn echter niet voorbij.

standbeeld Laurent Kabila

Onenigheid tussen Kabila en zijn voormalig bondgenoten leidt tot een nieuwe opstand, ingezet door Rwanda en Uganda. Angola, Namibië en Zimbabwe kiezen vervolgens de kant van Kabila en het land wordt ondergedompeld in een burgeroorlog. Laurent Kabila wordt in 2001 vermoord en zijn zoon Joseph Kabila volgt hem op als president.

Eind 2002 sluiten regering en rebellengroepen een vredesakkoord. Het is wankel vanwege couppogingen en hier en daar voorkomend geweld. De regering in Kinshasa heeft grote delen van het land niet onder controle, de situatie is het meest gespannen in het Oosten.
In 2003 wordt een interim regering gevormd met Joseph Kabila als president. In deze regering zitten leden van de diverse rebellengroepen, de politieke oppositie en Kabila getrouwen. Alle grote rebellengroepen en de politieke oppositie leveren vice-presidenten.
De eerste algemene verkiezingen staan nu gepland voor halverwege 2006.

printversie

onafhankelijkheid
• Discours_cérémonie_de_independence_19600630.pdf (101 Kb)
  De toespraken van Kasa Vubu, Koning Boudewijn en Lumumba bij de onafhankelijkheidsceremonie, 30 juni 1960.
• Parlementair_onderzoek_moord_Lumumba_2001Nov16.pdf (117 Kb)
  Verslag onderzoek Belgisch parlement naar betrokkenheid bij de moord op Lumumba (in Nederlands en Frans).
  De commissie concludeerde:

  "

  In het licht van wat voorafgaat, met de normen inzake publieke moraal van vandaag en zonder te treden in toenmalige persoonlijke morele afwegingen komt de commissie tot de conclusie dat sommige Belgische regeringsleden en andere Belgische actoren een morele verantwoordelijkheid dragen in de omstandigheden die tot de dood van Lumumba hebben geleid."

• La_pensee_de_Lumumba_1963.pdf (74 Kb)
  Jean-Paul Sartres visie op Lumumba's gedachtengoed (1963)
  
  De oorlogen 1997-2002
• Scramble for the Congo: anatomy of an ugly war International Crisis Group, 20 dec. 2002 (124 p.)
• Exclusion, marginalization and political mobilization: the road to hell in the Great Lakes René Lemarchand, University of Copenhagen, Centre of African Studies, March 2001

• Kaart van Congo in 1956 (Stiopka.com)
• Chronologisch overzicht van de geschiedenis van Congo (BBC).
• History of the Democratic Republic of the Congo - Wikipedia
• websites