Je staat toch wel even perplex als je het leest: Nederlandse ziekenhuizen gaan verpleegsters werven in Zuid-Afrika. Op 16 juni stemde het Nederlandse kabinet - dus ook Ontwikkelingssamenwerking - hiermee in. Daarnaast overweegt minister van Volksgezondheid Els Borst in Zuid-Afrika huisartsen te werven voor werk in asielzoekerscentra. Dit alles vanwege het nijpend tekort aan medisch personeel in Nederland.

Braindrain, is de eerste reactie. Onzin, zegt het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). "Wij onttrekken geen mensen, wij voegen iets toe." Het gaat om 'werkervaringsplaatsen' van twee jaar voor werkloze, pas afgestudeerde verpleegkundigen uit Zuid-Afrika. Hun probleem is, aldus VWS, dat ze in eigen land zonder werkervaring moeilijk aan de slag komen. Dankzij de Nederlandse ervaring vinden ze na terugkomst gemakkelijker werk. Minister Borst en haar Zuid-Afrikaanse collega Tshabalala-Msimang spraken erover tijdens een WHO-conferentie in Genève en waren het eens, aldus VWS.

Het artikel over de Zuid-Afrikaanse gezondheidszorg in dit nummer van Zuidelijk Afrika maakt duidelijk hoe wrang deze afspraken zijn. De grote stedelijke ziekenhuizen kampen met een personeelstekort waarbij de Nederlandse problemen geheel verbleken. Voor alle verpleegkundigen is er meer dan genoeg werk te doen - maar de ziekenhuizen hebben geen geld om hen in dienst te nemen. De Zuid-Afrikanen zijn pas echt geholpen met een ruimer personeelsbudget voor de ziekenhuizen. De manoeuvre van de Nederlandse ziekenhuizen en minister Borst is ingegeven door puur eigenbelang; het 'ontwikkelingssausje' dat eroverheen gegoten is, smaakt bedorven.

De Zuid-Afrikaanse ambassade in Den Haag benadrukt dat zowel minister Tshabalala-Msimang als ambassadeur Niehaus aanvankelijk bij Borst hebben geprotesteerd. Hun argument: braindrain. De Zuid-Afrikaanse patiënten zijn de grote verliezers bij deze medische gastarbeid.