Programma Media en vrijheid van meningsuiting ... Meer Zuidelijk Afrika heeft grote politieke en sociale veranderingen ondergaan in het decennium na de val van de apartheid. Onafhankelijke media moeten nu klaar staan om hun rol als waakhond te spelen en bij te dragen aan maatschappelijke ontwikkeling.
Hoewel er op mediagebied zeer positieve ontwikkelingen te melden zijn – bijvoorbeeld de enorme stijging van de hoeveelheid particuliere gedrukte en elektronische media – blijven persvrijheid en vrijheid van meningsuiting broze verworvenheden. In verschillende landen in zuidelijk Afrika is hier zelfs helemaal geen sprake van. De intenties zijn weliswaar opgenomen in de grondwet, maar maken vaak nog geen deel uit van de dagelijkse praktijk.
Actie tegen persbreidel in de SADC-landen
Arrestaties, fysieke aanvallen en directe censuur drukken nog steeds hun stempel op de verslaggeving van journalisten. Veel landen hebben wetten die de grondwettelijke garanties voor persvrijheid en vrijheid van meningsuiting inperken. Ook zelfcensuur door repressie is nadrukkelijk aanwezig in het denken van sommige journalisten.
Vanwege het hoge percentage analfabetisme en de grote armoede in zuidelijk Afrika heeft de gemiddelde burger feitelijk beperkte toegang tot onafhankelijke media. Veel mensen kunnen zich geen krant permitteren en de verspreiding van gedrukte media buiten de hoofdsteden is zeer slecht, vanwege de exorbitant hoge prijzen van drukwerk en de slechte infrastructuur. Hoewel het aantal particuliere radiostations en radiostations van gemeenschappen bijvoorbeeld in Zuid Afrika enorm is gegroeid, heeft de staatsomroep nog steeds het monopolie op landelijke uitzendrechten voor radio. Een vergelijkbaar patroon (meestal onder nog slechtere omstandigheden) zien we in de omringende landen.
